Skip to main content

Baron Philippe de Rothschild

In deze 5e podcast gaan we het hebben over misschien wel de beroemdste familie in de wijnwereld. Een naam die tot de verbeelding spreekt en waar iedere geoefende wijnliefhebber wel eens van heeft gehoord: de familie Rothschild! Deze familie heeft een ongelooflijk rijke geschiedenis, ze zijn trouwens ook ongelooflijk rijk en maken zeer kostbare wijnen. Hoe is dat zo gekomen? Wie was Baron Philippe? En is die wijn nou echt zo goed? Je hoort het allemaal in de nieuwe Klare Wijn podcast; Baron Philippe de Rothschild.



De gedronken wijnen:

In deze podcast hebben we geen wijnpakket dat je kunt bestellen. De wijnen van Mouton en Lafite zijn namelijk niet te betalen. We kunnen dan wel een leuk pakketje samenstellen, maar we vermoeden dat de animo niet groot zal zijn. We hebben -uiteraard- wel wat andere wijnen gedronken tijdens de podcast, van andere Rothschild-telgen. En dit waren ze!

Baroness Nadine Chardonnay Rupert and Rothschild

Classique Rupert and Rothschild

Les granges des domaines Edmond de Rothschild (magnum)


Wat verder ter sprake kwam

Wil je weten hoe Mouton Rothschild er uit ziet, inclusief de grand chai waar we het over hadden? Kijk dan naar dit filmpje.

Etiketten van Mouton

Vanaf 1945 laat het huis Mouton Rothschild ieder jaar een andere kunstenaar een schilderij maken, waarvan een replica op het etiket van dat jaar wordt afgebeeld. Maar ooit is er een etiket geweigerd. In 1993 had de Franse Schilder Balthus, bekend om zijn erotisch getinte schilderijen, een etiket ontworpen waarop een naakte nimf prijkte. Dit was te frivool voor het Amerikaanse Bureau of Alcohol, Tobacco and Firearms en zij weigerden dit dan ook te accepteren. Vervolgens gaf barones Philippine de opdracht op de flessen een blanco etiket te plakken. Speciaal voor de preutse Amerikaanse markt. Beide etiketten zijn overigens collectors items geworden en worden te koop aangeboden op ebay.

The Judgement of Paris in de Griekse oudheid

In podcast nummer 5 vertelden we dat de naam voor de legendarische Frans-Amerikaanse wijnwedstrijd in 1976, The Judgement of Paris, is afgeleid van een Griekse mythe. Hierbij kort het verhaal.

Zeus gaf op een zekere dag een banket en Eris, de godin van de twist en tweedracht, nam een gouden appel mee en wierp deze op tafel. Op de appel stond geschreven: "Voor de mooiste". Drie godinnen vermeenden hier aanspraak op te kunnen maken en wilden deze gouden appel maar wat graag hebben. Zij vroegen aan Zeus wie in zijn ogen de appel het meest verdiende. De oppergod wilde hier zijn handen niet aan branden, bang voor de wrok van de verliezende godinnen, en liet de beslissing over aan een gewone sterveling: Paris uit Troje. Het werd een soort beauty contest en terwijl Paris de drie godinnen naakt bestudeerde om te bepalen wie de mooiste was, probeerde elk van hen hem met wulpse versiertrucs en erotische beloftes te overreden om toch maar voor haar te kiezen. Uiteindelijk accepteerde Paris de gift van de godin van de liefde en de vruchtbaarheid: Aphrodite. Zij beloofde dat de mooiste vrouw op aarde, Helena van Sparta, op slag verliefd op hem zou worden zodra zij hem zag. Hetgeen ook gebeurde. Het probleem was echter dat zij getrouwd was met de koning van Sparta Menelaus. Je voelt het drama al van ver aankomen. Dat vormde dan ook de opmaat voor de Trojaanse oorlog, zo beeldend beschreven in de Ilias van Homerus.

Het wapenschild van Rothschild

Toen in 1816 vier van de vijf Rothschild broers door de Oostenrijkse keizer Frans I in de adelstand werden geheven en zij de titel baron of barones mochten gaan gebruiken, werd ook het deftige tussenvoegsel ‘von’ voor hun naam geplaatst. In het Frans ‘de’. Vandaar dat de familienaam vanaf dat moment ‘de Rothschild’ is geworden. Ook mochten zij een familiewapen ontwerpen. In de loop der jaren is het wapen diverse keren aangepast totdat de uiteindelijke versie is ontstaan waarop onder andere het volgende is te zien:

Het schild dat in het midden van het wapen staat, is in vier vlakken verdeeld. In het vlak linksonder en rechtsboven komt vanuit de rand één arm tevoorschijn, waarvan de handen vijf pijlen vasthouden. Het aantal vijf refereert aan de vijf broers. De pijl als symbool verwijst naar de Bijbelse Psalm 127:4 (Als pijlen in de hand van een schutter, zo zijn kinderen, verwekt in je jeugd). Hun vader zou tegen zijn zoons hierover hebben opgemerkt: “elke pijl is op zich makkelijk te breken, maar niet alle vijf tegelijk”. Waarmee hij eigenlijk wilde zeggen dat zij steeds de onderlinge eenheid moesten bewaren (Concordia).

Boven het schild staat de baron kroon en onder het schild staat het familiemotto afgedrukt: Concordia, Integritas, Industria.

Logo Chateau Mouton Rothschild

In het eerste jaar dat Baron Philippe de Rothschild zelf zijn eigen wijn ging bottelen op zijn chateau (1924), nodigde hij de Franse kunstenaar Jean Carlu uit om een logo te ontwikkelen gebaseerd op het familiewapen van de Rothschild met als voorwaarde dat daarin de vijf pijlen van de vijf broers werden verwerkt.

Het gekozen logo bestaat uit twee rammen die aan beide kanten van een schild staan met daarop de kop van een ram en de vijf pijlen.
Dit logo wordt afgedrukt op het etiket. Op het etiket staat onder het logo de naam Chateau Mouton Rothschild en de handtekening van de baron. Na zijn overlijden in 1988 is deze vervangen door de handtekening van barones Philippine, zijn dochter, en na haar overlijden in 2014 is deze vanaf 2015 vervangen door de handtekening van haar zoon Philippe Sereys de Rothschild.

Bovenaan staat dan weer een afbeelding van het kunstwerk gemaakt door de kunstenaar die voor dat jaar is gevraagd deze te ontwikkelen.


Besproken boeken

JUDGEMENT OF PARIS, CALIFORNIA VS FRANCE

Dit is het boek geschreven door de enige journalist die aanwezig was tijdens de Amerikaans-Franse wijnwedstijd: George Taber. Het evenement werd gehouden in 1976 in het Intercontinental Hotel te Parijs. In het hol van de leeuw dus. De uitslag zette de wijnwereld volledig op zijn kop. Tijdens een blindproeverij werden de beste witte wijnen uit de Bourgogne en de beste rode wijnen uit Bordeaux tegenover de Amerikaanse tegenhangers geplaatst en blind geproefd. De jury bestond met name uit Franse wijnconnaisseurs. De uitslag 2-0 voor Amerika. Un grande scandale.

In de categorie wit won de chardonnay van Chateau Montelena (1973) en in de categorie rood won de cabernet sauvignon van Stag’s Leap Wine Cellars (1973). In de laatste categorie werd de cabernet sauvignon van Chateau Mouton Rothschild (1970) overigens 2e. Weer moest baron Philippe genoegen nemen met een 2e plaats. Dit nadat hij het net voor elkaar had gekregen, na 51 jaar lobbyen, om zijn beste wijn van de 2e naar de 1e klasse te laten promoveren. Hij was amper bekomen van zijn decennialange inspanningen en dan krijg je dit. Je kunt je voorstellen hoe de baron zich toen voelde. Dit alles wordt fantastisch beschreven in het boek van George Taber dat niet mag ontbreken in je wijnboekencollectie.

Besproken in Aflevering 5:

Baron Philippe de Rothschild


Te koop bij Vos & Van der Leer:

JUDGEMENT OF PARIS, CALIFORNIA VS FRANCE

LES ETIQUETTES DES GRAND CRUS CLASSES DU MEDOC DEPUIS 1955

Helaas is dit boek uit 1993 niet in ons bezit, maar van een goede (wijn-)vriend. Het staat vol met afbeeldingen van de etiketten van de grand cru wijnen uit de Bordeauxstreek en de ontwikkeling daarvan in de loop der jaren. De wijnhuizen zelf worden kort beschreven. Gelukkig ook in het Nederlands. Een heel mooi geïllustreerd boek. Ik weet niet of deze nog ergens te koop is, maar als je hem tegenkomt: direct kopen.

EEN HEDONIST IN DE KELDER, VERHALEN OVER WIJN

Jay McInerney is begonnen als romanschrijver, maar later is hij ook wijnessays gaan schrijven. Dit boek is dan ook een verzameling van bonte verhalen over de wondere wijnwereld met zijn markante persoonlijkheden. Zo beschrijft hij het leven van ‘founding wijngek’ en 3e president van de VS Thomas Jefferson, die kisten vol Franse wijn liet vervoeren naar zijn kelder op het landgoed Monticello. Beschrijft hij de barolo oorlog tussen de Traditionalisten en de Modernisten, neemt hij ons mee op zijn reizen naar Sonoma County (Russian River), het Spaanse La Rioja, Bordeaux, Bourgogne en Veneto. Hij bezoekt wijnhuizen als Lafite en Mouton Rothschild, Cheval Blanc, Latour en Haut-Brion. Ook beschrijft hij op meeslepende wijze de oorzaak van de ruzie tussen Peter en Robert Mondavi dat heeft geleid tot het opbreken van hun samenwerking en het ontstaan van de familievete. Robert heeft hierna met heel veel succes zijn eigen wijnhuis opgericht, Mondavi Winery. Later is hij zelfs een joint venture aangegaan met baron Philippe de Rothschild. Het boek is heel vlot, grappig en met stijl geschreven. 

Besproken in Aflevering 5:

Baron Philippe de Rothschild


Te koop bij Vos & Van der Leer:

EEN HEDONIST IN DE KELDER, VERHALEN OVER WIJN